Wij schenken onze apostolische zegen en groeten aan onze broeders, Zijne Zaligheid Mor Baselius Thomas I, Katholikos van India, en Hunne Eminenties de Metropolieten; onze geestelijke kinderen de eerbiedwaardige priesters, monniken, nonnen, diakenen en diakonessen en onze gezegende Syrisch-orthodoxe gemeenschap over de gehele wereld. Moge de goddelijke zorg ons allen behelzen op voorspraak van de Maagd Maria, de Moeder Gods, en St. Petrus, hoofd van de apostelen en de rest van de Martelaren en Heiligen. Amen.
Dat zij één mogen zijn.
Johannes 17:21
Jezus’ gebed voor de eenheid van degenen die in Hem geloven
Geliefden in Christus,
Toen Jezus in de nacht van Zijn lijden op de Olijfberg zat, bad Hij tot de Vader vragend dat zijn discipelen “één mogen zijn” (Johannes 17:21). In zijn interne trinitaire dialoog (dat wil zeggen de Drie-eenheid onderling), sprak de Zoon tot de Vader en liet Hij zijn onderwerping zien aan de wil van de Vader. Ook toonde Hij zijn volmaakte liefde jegens de mensheid, waarmee hij aldus vervulde wat Hij zijn discipelen leerde: “Niemand heeft een grotere liefde dan deze, namelijk dat iemand zijn geven geeft voor zijn vrienden” (Johannes 15:13). Conform het gebod van de Heer Jezus om één te zijn zoals Hij en de Vader één zijn (vgl. Johannes 17: 22), bleven de apostelen met elkaar verenigd in het ene geloof. Zoals de apostel Paulus schrijft: “Er is één lichaam en één Geest,…één Heer, één geloof, één doop, één God en Vader van allen, die boven allen en door allen en in allen is” (Efeziërs 4:4-6).
In de gebeden van het Feest van de Transfiguratie zingen we de mimro van St. Jacob van Sarug, de grote kerkleraar, dat over de eenheid van de kerk gaat. Hierin zegt hij:
”ܐܰܠܦܶܗ ܐܰܒܐ ܒܰܚܕܐ ܡܛܰܠܠܬܐ ܕܢܽܘܗܪܐ ܕܰܥܒܰܕ܆ ܕܰܚܕܐ ܗ̱ܝ ܥܺܕܬܐ ܘܚܰܕ ܗ̱ܽܘ ܝܰܠܕܐ ܕܡܶܫܬܰܡܰܫ ܒܳܗ̇: ܠܐ ܗܘܳܐ ܡܛܰܠ̈ܠܶܐ ܐܶܠܐ ܡܛܰܠܠܬܐ ܠܚܰܕ ܝܺܚܺܝܕܐ܆ ܘܠܐ ܥܺܕ̈ܳܬܐ ܐܶܠܐ ܥܺܕܬܐ ܠܒܰܪ ܐܰܠܳܗܐ “
“De Vader leerde (Petrus), door de ene tent die Hij van licht maakte, dat de Kerk één is en dat de Zoon één is die door haar wordt aanbeden; Niet meerdere tenten, maar één tent voor de Enige. Niet vele kerken, maar één kerk voor de Zoon van God”.
Mimro d-mor Yaqub da-Srug
Inderdaad, deze wijze woorden die zich uitspreken over de eenheid van de kerk tijdens de gebeurtenissen van de Transfiguratie van de Heer, bevestigen dat de kerk altijd eenheid heeft gezocht. Bovendien laat het zien dat ook de kerkvaders zich bezig hielden met deze eenheid, die zij als essentieel voor het voortbestaan van de kerk zagen.
Via zijn woorden in de eerste brief aan de Korintiërs, waarschuwde de apostel Paulus de gelovigen voor verdeeldheid: “Nu doe ik een beroep op u, broeders en zusters, met de naam van onze Heer Jezus Christus, dat u het allemaal eens met elkaar bent en dat er geen verdeeldheid onder jullie is, maar dat je verenigd bent in dezelfde geest en hetzelfde doel.” (1 Korintiërs 1:10). Het resultaat van het werk van de Heilige Geest zijn één gedachte en één doel bij individuen en bij gemeenschappen, via zijn talenten die het meerdere één maken. Dit is vergelijkbaar met wat er met de apostelen gebeurde op Pinksterdag, toen de Heilige Geest op hen neerdaalde in de vorm van tongen van vuur. Pinksteren verenigde de apostelen en de discipelen, in tegenstelling tot wat er gebeurde in Babylon, waar de Heer hun taal verwarde en het over de hele aarde verspreidde (vgl. Genesis 11:5-9).
Eenheid van het geloof
Het waren de eerste dagen van het christendom en het christelijke geloof begon zich te verspreiden, ondanks vele vervolgingen. Sterker nog, het christendom werd sterker en kon de ontberingen doorstaan door de genade van God die de gelovigen vervulde. Die moedigde hen aan en ondersteunde hen door alle moeilijkheden, vooral wanneer de onderdrukking het ergst was. Hun eenheid was de bron van hun kracht en doorzettingsvermogen. Om die reden zorgt de eenheid van het geloof voor een verenigde kerk en kunnen haar kinderen deelnemen aan de mysteriën als blijk van hun gemeenschap en spirituele eenheid in het ene lichaam dat de kerk is.
Eenheid in Jezus Christus
Eenheid in de kerk is geworteld in de hechte relatie van de dienaren en gelovigen met Christus en hun volledige gehoorzaamheid aan Zijn Goddelijke geboden. Bijgevolg drijft de eenheid van de kerk, die is gebouwd op een juiste relatie met de Heer Jezus Christus, verdeeldheid onder de gelovigen weg. Die verdeeldheid komt voort uit het denken in groepen. Deze verdeeldheid verspreidden zich snel in de vruchtbare grond van nieuwe leringen of ideologieën, die in strijd zijn met de leringen van het evangelie en de instructies van de apostelen en heilige vaders. De gelovigen zijn ofwel met Paulus ofwel met Apollos (vgl. 1 Korintiërs 1:12).
Christus’ kruis als een symbool van eenheid van de gelovigen
Het Kruis van Christus blijft het sterkste symbool van eenheid, omdat de apostelen, discipelen en de hele mensheid waren opgenomen in dezelfde redding die aan het kruis werd voltooid. In zijn brief aan de Korintiërs wijst Paulus op het belang van het kruis voor de bevestiging van hun eenheid: “Was Paulus voor u gekruisigd? Of bent u gedoopt in de naam van Paulus?” (1 Korintiërs 1:13). Om die reden begrepen christenen dat het kruis van de Heer hen verenigde in hetzelfde offer, dezelfde liefde en unieke verlossing.
Ondanks moeilijkheden werd de ene universele kerk sterker in het apostolische tijdperk, omdat mensen uit alle naties Christus als hun redder accepteerden en verenigd waren door het kruis. Er was “niet langer een Jood of Griek, er is niet langer een slaaf of vrije, er is niet langer een man en vrouw; want u allen bent één in Christus Jezus” (Galaten 3:28). De derde patriarch van Antiochië, St. Ignatius Theoforos, was in staat de delen van de kerk in Antiochië te verenigen, namelijk de bekeerde Joden en de gelovige heidenen. Hij noemde haar (de kerk) ‘katholiek’ of ‘universeel’, omdat ze alle etnische groepen zonder discriminatie verenigde. De kerk stond open voor iedereen en bood iedereen redding aan. We leren dus het belang van de leer van de Heer: “Er zal dus één kudde, één herder zijn” (Johannes 10:16).
Verdeeldheid in de kerk
Het Evangelie van Christus bleef zich verspreiden in het historische oosten. Al snel begonnen theologen Goddelijke zaken op verschillende manieren te interpreteren. Zij raakten verdeeld over verschillende kwesties – doctrines of politiek. Dit leidde tot het ontstaan van conflicten die door de Boze werden gebruikt om de kerk te verdelen. Onbekende leringen vonden hun weg in de kerk met een poging de gelovigen te verdrijven van het orthodoxe apostolische geloof. De eenheid van de kerk brak en de kerk werd bijna een ‘koninkrijk dat verdeeld was tegen zichzelf’ (vgl. Mattheüs 12: 25). Ondanks de verdeeldheid in de kerk, heeft de genade van God de kerk behouden, hoewel er wel een groot schisma ontstond onder christenen, wat resulteerde in onderlinge strijd.
Fundamenten van eenheid
Eenheid in de kerk kan als vanzelfsprekend worden beschouwd. Toch is het moeilijk om de eenheid onder de gelovigen te bewaren en om te herstellen als die verdeeldheid eenmaal ingenesteld is. Door nederigheid en liefde die ons verenigen in Christus, kunnen we samenwerken om geschillen en conflicten op te lossen. Zo heffen we onze harten samen in één geest op tot de Heer. Bijgevolg worden de gelovigen werkelijk “het lichaam van Christus en individuele leden ervan.” (vgl. 1 Korintiërs 12:27). Liefde die voortkomt uit geloof in de Heer Jezus Christus, inspireert mensen in een bereidheid om offers te brengen voor anderen. Want “tenzij een tarwekorrel in de aarde valt en sterft, blijft het slechts een enkele korrel; maar als het sterft, draagt het veel vrucht.” (Johannes 12:24). Evenzo, wanneer de gelovigen offeren omwille van de eenheid van de kerk en alle goddeloosheid, trots en zelfzucht in de spirituele grond begraven, dan zullen zij genieten van de vruchten van de geest, namelijk liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, vrijgevigheid en trouw (Galaten 5: 22). Dit zal de eenheid van de kerk intact houden en vruchten van heiligheid voortbrengen voor de komende generaties.
Werken voor de eenheid van de kerk
Sinds de eerste verdeeldheid in de kerk en ondanks de daaruit voortvloeiende vervolgingen die onze Syrisch-orthodoxe kerk hebben getroffen, heeft onze kerk zich blijvend ingezet om tot eenheid van christenen op te roepen en er naartoe te werken. Patriarch Mor Severius de Grote reisde naar Constantinopel om de vereniging van christenen te bespreken. De grote kerkleraar Mor Gregorius Bar Hebraeus, Katholikos van het Oosten, schreef over de scheuringen in de kerk en beschreef ze als een terminologisch conflict en nodigde alle christenen uit om zich te verenigen. In de afgelopen decennia heeft onze kerk de oude historische wonden overwonnen en heeft zich oprecht opengesteld tegenover zusterkerken en op vele manieren samengewerkt, vooral op het gebied van pastoraal werk. Het bereiken van eenheid tussen de Syrische kerken die dezelfde taal delen en een gemeenschappelijk erfgoed hebben, blijft voor ons een prioriteit. We zullen blijven samenwerken om een volledige eenheid te bereiken om zo de eenheid van het geloof en de getuigenis terug te claimen, zoals het in de eerste eeuwen van het christendom was.
We danken God dat de kerk vandaag eenheid heeft, hoewel onvolmaakt. Het is verenigd in het bidden voor vrede in de wereld en in dienstbaarheid voor de hele mensheid. Middels deze eenheid bidden de gelovigen uit alle kerken, Oost en West, sinds het eerste moment van hun ontvoering voor de twee ontvoerde aartsbisschoppen van Aleppo, Boulos Yaziji en Mor Gregorius Yuhanna Ibrahim. We hopen dat ze veilig terugkeren naar hun aartsbisdommen. Tijdens deze heilige vastentijd, bidden wij voor hen en doen wij een beroep op alle machthebbers om hun best te doen voor hun veilige terugkeer.
Geliefden in Christus,
Aan het begin van de Vastentijd, nodigen wij u uit – terwijl we bidden voor eenheid van de kerk, die het lichaam van Christus is – om met elkaar verenigd te zijn. Tevens om door het lezen van de bijbel en het geven van aalmoezen in de geest te wandelen door middel van oprecht berouw en vurige gebeden, door bediening en getuigenis van Christus. Wij nodigen u ook uit om te bidden voor de eenheid van onze heilige Syrisch-orthodoxe kerk van Antiochië. De eenheid is een bron van onze kracht en een teken van onze gehoorzaamheid aan God. Laten we de struikelblokken overwinnen die de kerk proberen te verzwakken, door elk obstakel neer te halen. Laten we tegelijkertijd bidden en werken voor de eenheid van de hele christelijke kerk.
Moge de Heer uw vasten, berouw, gebeden en aalmoezen aanvaarden. Moge Hij ons waardig maken om ons te verheugen op het Feest van Zijn Opstanding, op voorspraak van de Maagd Maria, de Moeder Gods, St. Petrus, Hoofd van de Apostelen en de rest van alle martelaren en heiligen. ܐܒܘܢ ܕܒܫܡܝܐ ܘܫܪܟܐ
Uitgegeven op onze Patriarchaat in Damascus, Syrië
Op 27 februari 2020,
Dat is het zesde jaar van onze patriarchaat